2020

Законско решение има, но недостасуваат технички можности антикорупционерите да го контролираат финансиското работење на политичките партии во изборниот период. Владата досега не најде пари за набавка на софтвер кој ќе овозможи членовите на Државната комисија за спречување на корупцијата да вршат увид во сметките на политичките партии, иако на хартија тоа веќе им е овозможено. Од Антикорупциска се надеваат дека дури во 2022 година ќе може да вршат целосна контрола на финансиското работење на партиите.

Начинот и транспарентноста на финансирање на политичките партии од секогаш била и ќе остане скокотлива тема во јавноста. Кој ги полни касите на политичките партии, и каков бенефит потоа добива назад е прашањето кое со години се истражува во обвинителството, антикорупциските комисии и во нивинарските редакции.

Политичкиот натпревар во земјава помеѓу партиите во време на предизборие редовно е исполнет со нефер потези од страна на политичките субјекти сѐ со цел освојување на што повеќе гласови од граѓаните. Досега се покажало на дело дека политичките партии не бираат начин како да се додворат на оние кои важат за неопределени, или пак свесно подготвуваат кампања за одредени целни групи со кои сметаат дека може лесно да се манипулира.

Негативната кампања на партиите е својствена за секои избори и таа често се појавува на билбордите, на улиците или пак во јавната сфера. Нема потреба од дополнителна измена на медиумските закони, за промени на оваа пракса која се јавува редовно во јавниот простор во изборните периоди, клучно е унапредувањето на културата на јавна комуникација на политичките партии, согласни се нашите соговорници.

Негативната кампања меѓу партиските опоненти се појави и на последните избори каде често во јавниот простор се презентираа партиски наместо изборни содржини. За време на изборните кампањи но и потоа, значаен дел од пораките се фокусираат на напади на противникот, наместо на политичката понуда, што не им носи многу бенефит на граѓаните.

„Акцент медиа“, „Скрин медиа“, „Лид комјуникешнс“ и „ОК медиа“ – ова се четирите маркетинг компании кои со години се главни играчи во бизнисот со надворешното рекламирање, односно компании кои им нудат на фирмите рекламирање на билборди, ситилајти. На последните парламентарни избори кај нив, се рекламирале и партиите.

Рекламирањето на партиите преку билбордите на последните избори индиректно беше под влијание на Oдлука на Градот Скопје, наречена ,,Простор против корона“, со која беа отстранети дел од рекламните простори на улиците. Кризата со корона вирусот особено удри економски врз бизнисот со надворешно рекламирање, па така оваа мерка може да се гледа и како компромис со компаниите да се намали бројот на билборди во период кога и онака нема голем интерес за рекламирање.

Партиите се тркаат за гласови надвор од изборната кампања, преку закупување на билбордите со партиски а не со изборни содржини, покажуваат анализите на терен. Оваа стратегија ја применуваат со цел партиските пораки да стигнат до гласачите надвор од официјалната изборна кампања. Наместо да се фокусираат на својата изборна програма и да ги промовираат своите идеи за подобра иднина на граѓаните, дел од партиите, платеното политичко рекламирање го искористија за партиски препукувања и црна кампања.

Двете најголеми партии СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ имаат најголем колач од билбордите за политички маркетинг за изборите. Помалите партии се жалат дека рекламирањето на партиите не е фер, како и дека – ,,големите партии си ги земале подобрите локации за себе“. Бројката со која треба да бидат застапени политичките партии е веќе решена со Изборниот законик, каде е регулирано дека помалите партии одат со 10% застапеност, а поголемите (власт и опозиција) со по 40%, велат познавачите.